Podejmowanie pracy po zakończeniu służby to częsty wybór wśród byłych funkcjonariuszy, jednak możliwości dorabiania zależą od konkretnych przepisów i limitów przychodu. Chociaż zasady nie są skomplikowane, łatwo o błąd, który może skutkować zawieszeniem świadczenia. Poznaj aktualne zasady i sprawdź, ile może dorobić emeryt mundurowy w 2025 roku!
Czy emeryt mundurowy może legalnie dorabiać?
Tak, emeryt mundurowy może legalnie dorabiać, ale tylko w określonych warunkach i do ustalonych limitów. Możliwość podjęcia pracy dotyczy zarówno emerytów wojskowych, jak i tych ze służb takich jak policja, straż pożarna, straż graniczna, SOP, ABW, AW czy CBA. Warunki dorabiania reguluje m.in. ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. oraz ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dorabianie do emerytury jest możliwe, o ile emeryt nie osiąga przychodów przekraczających limity wyznaczone na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Dotyczy to przede wszystkim osób, które nie ukończyły wieku emerytalnego oraz tych, które pobierają świadczenia emerytalne, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinne po uprawnionych. Co istotne, część emerytów mundurowych – po osiągnięciu 65. roku życia lub po przejściu w stan spoczynku w określonym wymiarze lat służby – może dorabiać bez żadnych ograniczeń. Jednak w przypadku młodszych emerytów lub osób uprawnionych do wcześniejszych świadczeń, dorabianie wiąże się z kontrolą poziomu przychodów i możliwością zmniejszenia albo zawieszenia emerytury.
Ile może dorobić emeryt mundurowy bez utraty świadczeń w 2025 roku?
Od 1 marca 2025 roku obowiązują nowe limity dorabiania dla emerytów i rencistów, którzy nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Zgodnie z komunikatem prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, przeciętne wynagrodzenie za IV kwartał 2024 roku wyniosło 8477,21 zł brutto. Oznacza to, że emeryt mundurowy może osiągać dodatkowy przychód do kwoty 5934,05 zł brutto miesięcznie bez ryzyka pomniejszenia świadczenia.
Jeśli miesięczny przychód przekroczy ten próg, ale nie będzie wyższy niż 11 020,37 zł brutto (czyli 130% średniego wynagrodzenia), ZUS obniży emeryturę lub rentę o kwotę przekroczenia – jednak nie więcej niż do ustawowo określonych limitów. Obecnie maksymalne pomniejszenie wynosi: 890,63 zł w przypadku całkowitej niezdolności do pracy, 668,01 zł dla rent częściowych i 757,08 zł dla rent rodzinnych (gdy świadczenie przysługuje jednej osobie).
W sytuacji, gdy dochód emeryta przekroczy próg 130%, ZUS zawiesi wypłatę świadczenia w całości za dany miesiąc. Wyjątkiem są osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny – czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Te osoby mogą dorabiać bez ograniczeń i bez ryzyka zmniejszenia lub utraty swojego świadczenia.
Co grozi za przekroczenie limitu dorabiania?
Przekroczenie limitu przychodu przez emeryta mundurowego, który nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego, skutkuje automatyczną reakcją ze strony ZUS. Jeśli miesięczny dochód wyniesie więcej niż 70%, ale mniej niż 130% przeciętnego wynagrodzenia, świadczenie zostanie pomniejszone o nadwyżkę – z zachowaniem limitów maksymalnego zmniejszenia. Te kwoty są aktualizowane corocznie i obowiązują do końca lutego danego roku.
Gdy dochód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ZUS całkowicie zawiesi wypłatę emerytury lub renty na dany miesiąc. Nie ma przy tym znaczenia, czy nadwyżka wynosiła 50 zł czy 1000 zł – zawieszenie następuje niezależnie od skali przekroczenia. Co ważne, osoba pobierająca świadczenie ma obowiązek samodzielnie poinformować ZUS o uzyskiwanych przychodach, a zatajenie informacji może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie pobranych kwot wraz z odsetkami.
Poza tym warto pamiętać, że ZUS może skontrolować dochody emeryta wstecznie – nawet do 5 lat wstecz – i w razie stwierdzenia przekroczenia limitu żądać zwrotu całości lub części wypłaconych świadczeń. Dlatego osoby pobierające emeryturę lub rentę, które decydują się na dodatkowe zatrudnienie, powinny skrupulatnie monitorować swoje zarobki i regularnie porównywać je z aktualnymi progami ogłaszanymi przez Prezesa GUS.
Jakie przepisy regulują dorabianie do emerytury?
Zasady dotyczące możliwości dorabiania przez emerytów mundurowych wynikają z kilku aktów prawnych, które definiują zarówno same świadczenia, jak i warunki ich ewentualnego zmniejszenia lub zawieszenia. Podstawą prawną dla większości mundurowych emerytów jest ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, ABW, AW, CBA, SW oraz żołnierzy zawodowych i ich rodzin. Ustawa ta określa m.in. zasady ustalania wysokości świadczeń i prawo do ich dalszego pobierania w przypadku osiągania dodatkowych przychodów.
Dodatkowo kwestie związane z limitami dorabiania oraz konsekwencjami ich przekroczenia reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. To na jej podstawie określane są limity 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Limity te obowiązują wszystkich emerytów i rencistów, którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego – niezależnie od tego, czy otrzymują świadczenie z ZUS, czy z systemu zaopatrzeniowego.
Warto również pamiętać, że szczególne grupy zawodowe – jak funkcjonariusze służb specjalnych (np. Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy Centralnego Biura Antykorupcyjnego) – również podlegają przepisom tych ustaw, o ile pobierają świadczenia za długoletnią służbę lub z tytułu niezdolności do pracy. W praktyce oznacza to, że każda osoba pobierająca świadczenie emerytalne powinna zapoznać się z treścią wspomnianych ustaw i śledzić ewentualne zmiany w przepisach ogłaszanych przez ZUS lub MSWiA.
Czy trzeba gdzieś zgłaszać dodatkowe dochody?
Tak, emeryt mundurowy, który dorabia i nie ukończył jeszcze powszechnego wieku emerytalnego, ma obowiązek poinformować o swoich przychodach Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w zależności od tego, z którego systemu otrzymuje świadczenie. Obowiązek ten dotyczy wszystkich, którzy osiągają jakikolwiek przychód z tytułu pracy, umowy zlecenia, działalności gospodarczej czy innych form zatrudnienia.
Zgłoszenie dodatkowych dochodów powinno nastąpić niezwłocznie po rozpoczęciu pracy zarobkowej, a także po każdej zmianie wysokości przychodu, jeśli ma ona wpływ na limit dorabiania. Brak informacji ze strony świadczeniobiorcy może skutkować koniecznością zwrotu nadpłaconego świadczenia oraz naliczeniem odsetek, nawet jeśli przekroczenie limitu było niezamierzone.
W praktyce wystarczy złożyć stosowne oświadczenie lub zaświadczenie o wysokości uzyskiwanego przychodu – np. od pracodawcy. W przypadku emerytów otrzymujących świadczenia z ZER MSWiA, informacje przekazuje się bezpośrednio do zakładu za pomocą dostępnych formularzy. Osoby z systemu powszechnego powinny składać dokumenty do ZUS. Co ważne, niektóre formy aktywności, jak np. umowy o dzieło bez obowiązku odprowadzania składek, również powinny być raportowane, jeśli generują przychód.
Najważniejsze informacje z poradnika
- Emeryt mundurowy może dorabiać legalnie, ale tylko w granicach określonych limitów przychodu.
- Od marca 2025 roku limit bezpiecznego dorabiania wynosi 5934,05 zł brutto miesięcznie.
- Przekroczenie 70% przeciętnego wynagrodzenia skutkuje pomniejszeniem świadczenia o kwotę przekroczenia.
- Po przekroczeniu 11 020,37 zł brutto miesięcznie, czyli 130% przeciętnego wynagrodzenia, emerytura zostaje zawieszona.
- Osoby, które ukończyły powszechny wiek emerytalny (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni), mogą dorabiać bez żadnych ograniczeń.
- Limitów dorabiania nie stosuje się również wobec niektórych rent związanych ze służbą wojskową lub inwalidztwem wojennym.
- Zasady dorabiania wynikają z ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. oraz ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
- Obowiązkiem emeryta lub rencisty jest samodzielne zgłaszanie wysokości osiąganych przychodów do ZUS lub ZER MSWiA.
- Niezgłoszenie dodatkowego dochodu może skutkować koniecznością zwrotu świadczenia wraz z odsetkami.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi
Od marca 2025 roku emeryt mundurowy może osiągać miesięczny przychód do 5934,05 zł brutto bez ryzyka utraty świadczenia. Kwota ta stanowi 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez GUS za IV kwartał 2024 roku.
Wypłata emerytury zostaje zawieszona, jeśli miesięczny przychód przekroczy 130% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 11 020,37 zł brutto. Nawet niewielkie przekroczenie tej granicy skutkuje całkowitym wstrzymaniem świadczenia za dany miesiąc.
Tak, osoba dorabiająca przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma obowiązek zgłaszać przychody do ZUS lub ZER MSWiA. Obowiązek ten dotyczy każdej zmiany wysokości dochodów, które mogą mieć wpływ na prawo do świadczenia.
Tak, emeryt mundurowy, który ukończył 65 lat (lub 60 lat w przypadku kobiet), może dorabiać bez żadnych limitów. Jego emerytura nie podlega ani pomniejszeniu, ani zawieszeniu, niezależnie od wysokości uzyskiwanego dochodu.
Tak, do limitu wlicza się większość form osiągania przychodu, w tym umowy o pracę, umowy zlecenia czy działalność gospodarczą. Nawet umowy o dzieło mogą zostać uwzględnione, jeśli generują regularne przychody.
