IKE – co to jest Indywidualne Konto Emerytalne?

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) to popularna forma oszczędzania na emeryturę, umożliwiająca korzystne gromadzenie środków na przyszłość bez konieczności opłacania podatku od zysków kapitałowych. Dzięki kontu IKE możesz bezpiecznie odkładać środki na zabezpieczenie emerytalne. Sprawdź, co to jest IKE i czy warto je założyć!

Co to jest IKE?

IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne, to specjalne konto oszczędnościowe stworzone z myślą o gromadzeniu kapitału na przyszłą emeryturę. Działa w ramach tzw. trzeciego filaru zabezpieczenia emerytalnego, co oznacza, że jest opcjonalnym sposobem na powiększenie przyszłych dochodów na emeryturze, uzupełniającym emeryturę z ZUS i OFE. Oszczędzanie na IKE jest atrakcyjne z wielu powodów, w tym dzięki korzyściom podatkowym, które pozwalają uniknąć opodatkowania zysków kapitałowych.

Środki zgromadzone na IKE są zwolnione z podatku od dochodów kapitałowych (tzw. podatek Belki) pod warunkiem spełnienia określonych wymogów dotyczących wieku i okresu oszczędzania. Oszczędności w ramach IKE można również swobodnie przenosić między instytucjami finansowymi, co daje możliwość wyboru najlepszego dostawcy usług oszczędnościowych. Indywidualne konto emerytalne jest dostępne zarówno dla osób pracujących, jak i dla osób młodszych, które chcą zacząć odkładać na przyszłość z myślą o stabilnej emeryturze.

Jak działa Indywidualne Konto Emerytalne?

Działanie IKE opiera się na systematycznym odkładaniu pieniędzy przez właściciela konta, który może wpłacać dowolne kwoty do rocznego limitu określonego przez przepisy prawa. Na IKE możemy wpłacać środki do określonej kwoty w każdym roku kalendarzowym, a środki te mogą być inwestowane, co pozwala na osiąganie zysków z kapitału. Maksymalny limit wpłat na IKE wynosi w danym roku 300% prognozowanego średniego wynagrodzenia brutto.

Mechanizm działania IKE jest bardzo prosty: oszczędzający samodzielnie decyduje, ile i kiedy chce wpłacać na swoje konto. W odróżnieniu od obowiązkowych form oszczędzania, takich jak ZUS czy OFE, IKE umożliwia większą elastyczność wpłat. Środki zgromadzone na IKE można również wypłacić wcześniej w przypadku nagłej potrzeby, chociaż wcześniejsze wycofanie środków może wiązać się z koniecznością opłacenia podatku od zysków kapitałowych.

Indywidualne Konto Emerytalne można założyć w różnych instytucjach finansowych, takich jak banki, towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI), zakłady ubezpieczeń czy domy maklerskie, co pozwala na inwestowanie środków w różne instrumenty, np. fundusze inwestycyjne czy akcje.

Jakie korzyści daje IKE?

Założenie IKE niesie ze sobą szereg korzyści, które przyciągają osoby myślące o przyszłym zabezpieczeniu finansowym. Główne zalety to:

• Oszczędności podatkowe – środki zgromadzone na IKE są zwolnione z podatku od dochodów kapitałowych, co pozwala zwiększyć efektywny zwrot z inwestycji.
• Elastyczność wpłat – możesz samodzielnie decydować o wysokości i częstotliwości wpłat, o ile nie przekroczysz rocznego limitu wpłat na IKE. Dzięki temu masz pełną kontrolę nad swoim planem oszczędzania.
• Dziedziczenie – środki zgromadzone na IKE podlegają dziedziczeniu, co oznacza, że w przypadku śmierci oszczędzającego środki trafią do uprawnionych osób bez konieczności uiszczania podatku spadkowego.
• Wolność inwestowania – w zależności od instytucji prowadzącej IKE, możesz wybierać spośród różnych form inwestycji, takich jak fundusze inwestycyjne, obligacje czy lokaty. To pozwala dopasować inwestycje do własnych preferencji i poziomu ryzyka.

Wszystkie te korzyści sprawiają, że IKE daje atrakcyjne możliwości pomnażania kapitału bez dodatkowych obciążeń podatkowych, a także pozwala na swobodne gospodarowanie wpłatami i elastyczne podejście do oszczędzania na emeryturę.

Kto może założyć Indywidualne Konto Emerytalne?

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) mogą założyć osoby fizyczne, które ukończyły 16 lat. Warunkiem jest jednak to, że osoby poniżej 18. roku życia mogą odkładać na IKE tylko w roku, w którym uzyskują dochody z pracy – oznacza to, że młodzi ludzie mogą wpłacać na IKE, ale tylko jeśli mają przychody z pracy. Dla pełnoletnich osób nie ma ograniczeń dochodowych ani warunków zatrudnienia, co sprawia, że IKE mogą założyć zarówno osoby pracujące na etacie, jak i samozatrudnieni czy studenci.

Aby założyć IKE, należy podpisać umowę o prowadzenie IKE z wybraną instytucją finansową, która posiada odpowiednie uprawnienia. Ważne jest, aby pamiętać, że każdy może mieć tylko jedno konto IKE w danym momencie. Oznacza to, że nie można równocześnie posiadać dwóch lub więcej kont w różnych instytucjach – wyjątkiem jest przeniesienie środków do innej instytucji.

Osoby decydujące się na założenie IKE powinny mieć na uwadze, że konto to ma charakter długoterminowy i najlepiej sprawdza się w przypadku osób, które planują regularne oszczędzanie na emeryturę. Dzięki temu możliwe jest maksymalne wykorzystanie korzyści podatkowych i zgromadzenie znaczącej kwoty na przyszłość.

Gdzie można założyć konto IKE?

Konto IKE można założyć w wybranych instytucjach finansowych, które posiadają odpowiednie licencje oraz doświadczenie w zarządzaniu oszczędnościami emerytalnymi. W Polsce do prowadzenia IKE uprawnione są:

• Banki – oferują tradycyjne rozwiązania oszczędnościowe, takie jak lokaty czy konta oszczędnościowe w ramach IKE, które są bezpieczne, choć z reguły charakteryzują się niższym oprocentowaniem.
• Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI) – umożliwiają inwestowanie środków w różne fundusze inwestycyjne, które oferują możliwość wypracowania większych zysków, ale wiążą się z wyższym ryzykiem inwestycyjnym.
• Zakłady ubezpieczeń – oferują konta emerytalne w formie produktów ubezpieczeniowych, które często łączą funkcję oszczędzania i ochrony ubezpieczeniowej.
• Domy maklerskie – oferują pełen dostęp do rynków kapitałowych, pozwalając inwestować środki z IKE w akcje, obligacje czy inne instrumenty finansowe.

Wybór instytucji finansowej zależy od indywidualnych preferencji i tolerancji ryzyka. IKE z funduszami inwestycyjnymi może być dobrym rozwiązaniem dla osób szukających zysków kapitałowych, podczas gdy osoby preferujące stabilne oszczędności mogą wybrać IKE w banku lub zakładzie ubezpieczeń. Dzięki szerokiej ofercie różnorodnych instytucji finansowych każdy może znaleźć formę IKE dostosowaną do swoich oczekiwań i celów.

Jakie instytucje finansowe oferują prowadzenie IKE?

Na rynku funkcjonuje wiele instytucji finansowych oferujących prowadzenie Indywidualnych Kont Emerytalnych. Należą do nich:

• Banki – często wybierane przez osoby ceniące bezpieczeństwo i stabilność. Banki oferują proste produkty, takie jak lokaty i konta oszczędnościowe w ramach IKE.
• Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI) – specjalizują się w inwestycjach na rynku kapitałowym, oferując możliwość lokowania środków w fundusze inwestycyjne o różnym stopniu ryzyka.
• Zakłady ubezpieczeń – oferują konta IKE powiązane z polisami ubezpieczeniowymi, zapewniając dodatkową ochronę w ramach produktów ubezpieczeniowo-inwestycyjnych.
• Domy maklerskie – dedykowane dla osób, które chcą samodzielnie inwestować na giełdzie, mając dostęp do szerokiej gamy instrumentów, takich jak akcje i obligacje.

Każda z instytucji posiada różne warunki i zasady prowadzenia IKE, a także oferuje inne poziomy opłat i prowizji. Osoby zakładające konto IKE powinny dokładnie sprawdzić, która instytucja i oferta najlepiej odpowiada ich celom oraz poziomowi akceptowalnego ryzyka.

Jakie są koszty z tytułu prowadzenia konta?

Koszty związane z prowadzeniem konta IKE różnią się w zależności od instytucji oraz wybranej formy inwestycji. Do najczęstszych opłat, które mogą wystąpić przy prowadzeniu IKE, należą:

• Opłata za otwarcie i prowadzenie konta – niektóre instytucje pobierają jednorazową opłatę za otwarcie IKE oraz okresowe opłaty za jego prowadzenie.
• Prowizje od inwestycji – w przypadku IKE prowadzonego przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub domy maklerskie mogą wystąpić prowizje za zarządzanie funduszami lub za dokonanie transakcji giełdowych.
• Opłata za transfer środków – przy przenoszeniu IKE do innej instytucji finansowej może być naliczona opłata za transfer.
• Koszty ubezpieczeniowe – w przypadku konta IKE prowadzonego przez zakład ubezpieczeń mogą być pobierane dodatkowe opłaty związane z ubezpieczeniem.

Warto sprawdzić, jakie dokładnie koszty wiążą się z prowadzeniem IKE w danej instytucji, aby wybrać najbardziej korzystne rozwiązanie. Opłaty mogą znacząco wpłynąć na ostateczny wynik inwestycji, dlatego porównanie ofert banków, TFI, zakładów ubezpieczeń i domów maklerskich jest istotnym krokiem przy zakładaniu IKE.

Ile wynosi roczny limit wpłat na IKE?

Roczny limit wpłat na IKE jest określany przez ustawodawcę i wynosi 300% prognozowanego średniego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej. W 2023 roku limit wpłat na IKE wynosił 20 805 zł, co pozwala na gromadzenie znacznych oszczędności na emeryturę. Limit wpłat na IKE jest corocznie aktualizowany i publikowany przez Ministerstwo Finansów, a wszelkie wpłaty powyżej tego limitu nie są dozwolone.

Dzięki rocznemu limitowi oszczędzający mogą gromadzić oszczędności w sposób regularny, bez obaw o konieczność uiszczania podatku od dochodów kapitałowych, jeśli spełnią warunki wypłaty środków w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego. Wpłat na IKE co najmniej do wysokości rocznego limitu można dokonywać dowolnymi kwotami, a oszczędzający mogą decydować, kiedy i ile środków wpłacą, co pozwala na dostosowanie tempa oszczędzania do indywidualnych możliwości finansowych.

Transfer środków z IKE

Jednym z przywilejów posiadaczy IKE jest możliwość przenoszenia zgromadzonych środków między różnymi instytucjami finansowymi. Transfer środków z IKE do innej instytucji finansowej może być korzystny, jeśli oferta innego podmiotu zapewnia lepsze warunki inwestycyjne lub niższe opłaty. Przeniesienie środków między instytucjami jest możliwe pod warunkiem złożenia wniosku o transfer oraz zawarcia umowy z nowym dostawcą usług IKE.

Transfer środków z IKE pozwala na pełną kontrolę nad oszczędnościami i dostosowanie warunków inwestowania do aktualnych potrzeb i możliwości. Warto zaznaczyć, że przeniesienie środków z IKE może wiązać się z dodatkowymi kosztami, jeśli instytucja pobiera opłatę za transfer. Przed podjęciem decyzji o transferze warto dokładnie zapoznać się z warunkami umowy o prowadzenie IKE oraz porównać oferty dostępnych instytucji finansowych.

Jak wygląda wypłata środków pieniężnych z IKE?

Wypłata środków zgromadzonych na IKE jest możliwa po osiągnięciu odpowiedniego wieku przez oszczędzającego. Aby móc dokonać wypłaty środków bez konieczności opłacania podatku od dochodów kapitałowych, należy spełnić kilka warunków:

• Wiek 60 lat lub 55 lat (w przypadku przejścia na wcześniejszą emeryturę) – oszczędzający mogą dokonać wypłaty środków z IKE po ukończeniu 60 lat lub 55 lat, jeśli nabyli uprawnienia emerytalne.
• Dokonywanie wpłat przez co najmniej 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę lub dokonywanie wpłat w co najmniej połowie lat kalendarzowych od momentu założenia IKE.

Spełnienie powyższych warunków umożliwia pełną wypłatę środków bez dodatkowych obciążeń podatkowych. Wypłata środków pieniężnych z IKE może być dokonana jednorazowo lub w ratach, w zależności od preferencji posiadacza konta. Warto zaznaczyć, że pełna wypłata oszczędności wiąże się z zamknięciem konta IKE, a ewentualne nowe IKE można założyć dopiero po upływie roku od wypłaty.

Jak przebiega wcześniejsza wypłata środków z konta IKE?

Istnieje możliwość wcześniejszego wycofania środków z IKE, jednakże taka wypłata wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku od dochodów kapitałowych. Wcześniejsza wypłata środków z konta IKE oznacza konieczność rozliczenia podatku od wszystkich zysków wypracowanych na koncie do momentu wypłaty, co może obniżyć efektywne korzyści finansowe z oszczędzania w ramach IKE.

Wczesna wypłata z IKE wymaga złożenia stosownego wniosku oraz wskazania, czy oszczędzający chce wycofać całość zgromadzonych środków, czy tylko ich część. W przypadku częściowego wycofania środków pozostająca kwota nadal będzie podlegała inwestowaniu na warunkach IKE, lecz niektóre instytucje mogą pobierać opłaty za dokonanie częściowej wypłaty.

Dziedziczenie pieniędzy na IKE po śmierci oszczędzającego

W przypadku śmierci posiadacza IKE zgromadzone środki mogą zostać dziedziczone przez osoby wskazane w umowie lub przez spadkobierców. Dziedziczenie pieniędzy na IKE jest możliwe na korzystnych warunkach podatkowych, ponieważ środki zgromadzone na koncie nie podlegają podatkowi od spadków i darowizn. Wypłata środków zgromadzonych na IKE następuje na podstawie dokumentów potwierdzających prawo do dziedziczenia lub testamentu.

Osoby dziedziczące środki z IKE mogą wybrać, czy chcą je wypłacić, czy przenieść na własne konto IKE, co pozwala kontynuować inwestowanie na korzystnych warunkach podatkowych. Decyzja ta zależy od indywidualnych potrzeb spadkobierców oraz ich planów związanych z przyszłością oszczędności na emeryturę.

Podsumowanie

• IKE to konto emerytalne, które pozwala na gromadzenie oszczędności z myślą o przyszłości bez konieczności płacenia podatku od zysków kapitałowych przy wypłacie środków po osiągnięciu wieku emerytalnego.
• Limit wpłat na IKE wynosi 300% prognozowanego średniego wynagrodzenia brutto w danym roku, co pozwala na regularne i elastyczne oszczędzanie do wyznaczonej kwoty.
• IKE można założyć w bankach, TFI, zakładach ubezpieczeń i domach maklerskich, co pozwala na różne formy inwestowania, od lokat bankowych po fundusze inwestycyjne i akcje.
• Transfer środków między instytucjami jest możliwy, co daje oszczędzającym pełną kontrolę nad wyborem instytucji finansowej, w której chcą trzymać swoje środki.
• Wypłata środków bez podatku jest możliwa po ukończeniu 60. roku życia lub 55. roku życia w przypadku wcześniejszego przejścia na emeryturę, pod warunkiem, że dokonano wpłat na IKE przez minimum 5 lat lub w połowie lat od momentu założenia konta.
• Wcześniejsza wypłata środków z IKE jest możliwa, jednak wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych.
• Środki na IKE podlegają dziedziczeniu, a osoby uprawnione mogą kontynuować oszczędzanie lub wypłacić zgromadzone środki bez podatku spadkowego.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania